Στο Μούλα-μαντιάμακα-κάρικα, ένα από τα σημαντικότερα σωζόμενα βουδιστικά κείμενα, ο Ναγκάρτζουνα θεμελιώνει από τον 2ο μ.Χ. αιώνα ως αληθινή φύση της πραγματικότητας το κενό: όχι ως «μηδαμινότητα» (abhava) αλλά –εφόσον δεχτούμε πως τίποτα δεν υπάρχει μόνιμα, ανεξάρτητα και εξ αρχής– ως μια απελευθερωτική έννοια που εμπεριέχεται και διαπερνά τα πάντα πέραν της ύπαρξης και της ανυπαρξίας, πέραν της ουσίας και του ίδιου του εαυτού.
Έτσι, ο Ναγκάρτζουνα, «ο δεύτερος Βούδας» για μεγάλο μέρος της βουδιστικής παράδοσης, υιοθετεί μια εντυπωσιακή αντι-μεταφυσική και αντι-επιστημολογική φιλοσοφική στάση που θα μεταμόρφωνε διά παντός τη βουδιστική διδασκαλία και θα τροφοδοτούσε τη σκέψη κορυφαίων δυτικών στοχαστών δεκάδες αιώνες αργότερα.
|